İktidar, 15 Temmuz 2016’daki askeri darbe teşebbüsünün akabinde kent içinde kalan askeri alanları kentin dışına taşımaya karar verdi. Megakent İstanbul’da da kentin en kıymetli bölgelerinde bulunan çok sayıda askeri alan ve lojman boşaltılarak taşındı. Devrin bakanları ve AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan boşaltılan askeri yerlerin yeşil alan olacağını açıkladı.
BirGün’den İsmail Arı’nın haberine nazaran, devrin Etraf ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, 2017 yılında yaptığı açıklamada taşınan askeri alalara yönelik, “Şehirler o denli büyümüş ki askeri alanları içine almış ve yutmuş. Buraların dışarıya taşınması çok yanlışsız bir fikir. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatı var, hepsi yeşil alan olacak. O hususta kimsede karşıt bir niyet yok” diye konuştu.
Ancak boşaltılan askeri toprakların tamamına yakını birer birer yapılaşmaya açıldı. Kamu iştiraki olan Emlak Konut tarafından inşaat şirketlerine teslim edilen bu topraklara ya yüksek katlı konut projeleri inşa edildi ya da TOKİ tarafından parsellere bölünerek satışa çıkarıldı.
CİMER’E SORULDU
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Merkezi’ne (CİMER) 1 Temmuz’da “15 Temmuz 2016 yılındaki askeri darbe teşebbüsünden sonra ülke genelinde kaç kışla, askeri alan, askeri havalimanı yahut askeri lojman taşınmış ya da boşaltılmıştır? Taşınan yahut boşaltılan eski askeri toprakların akıbeti nedir? Bu yerler artık ne maksatla kullanılmaktadır? Bu yerlerin kaçı ve hangileri yapılaşmaya açılmıştır?” soruları yönetildi.
“DEVLET SIRRI”
CİMER ise 21 Temmuz tarihinde askeri topraklar ile ilgili soruları Ulusal Savunma Bakanlığı’na bağlı Lojistik Genel Müdürlüğü’nün yanıtladığı belirterek bakanlığın cevabını gönderdi. Fakat Ulusal Savunma Bakanlığı boşaltılan askeri topraklarla ilgili sorulara “Devlet sırrı” olduğu gerekçesiyle karşılık vermedi.
Bakanlığın karşılığında, “15 Temmuz 2016 tarihindeki menfur kalkışmadan sonra ülke genelinde boşaltılan yahut taşınan askeri alan, havalimanı yahut lojmanların sayısı, akıbeti, halihazırda hangi hedeflerle kullanıldığı, bu yerlerin kaçının ve hangilerinin yapılaşmaya açıldığı ilgi ile sorulmuştur. 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun ‘Devlet sırrına ait bilgi yahut belgeler’ başlıklı 16’ncı unsuru ‘Açıklanması hâlinde devletin emniyetine, dış bağlantılarına, ulusal savunmasına ve ulusal güvenliğine açıkça ziyan verecek ve niteliği prestijiyle devlet sırrı olan zımnilik dereceli bilgi yahut evraklar, bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır’ kararındadır. Bu kapsamda, ilgi müracaatınız değerlendirilememektedir” tabirlerine yer verildi.
195 ASKERİ ALAN VARDI
TMMOB’ye bağlı Kent Plancıları Odası (ŞPO) 2016 yılında bir çalışma yaptı. Çalışmaya nazaran, 540 bin hektar alana sahip olan İstanbul’un, 56 bin hektarlık kısmının askeri alan ve askeri güvenlik bölgesi kapsamında kalıyordu. Fakat birer birer boşaltılan askeri alanların büyük çoğunluğu evvel imara akabinde da yapılaşmaya açıldı. 2017 yılında yapılan çalışmaya nazaran de İstanbul’da toplam 195 askeri alan yer alıyordu.
HEPSİ YAPILAŞMAYA AÇILDI
Megakent İstanbul’un neredeyse her ilçesinde kışlalar ve lojmanlar boşaltılarak yapılaşmaya açıldı. İktidar ayrıyeten, Konya, Ankara ve Antalya üzere kentlerde bulunan askeri alanlara da göz dikti. Yapılaşmaya açılan kimi askeri topraklar şu formda:
• ÇEKMEKÖY: 2016’daki darbe teşebbüsünün akabinde Çekmeköy’deki askeri arazi boşaltıldı. Çekmeköy Kışlası’na Çınarköy Meskenleri projesi ismi altında bin 774 adet konut, 141 villa ve 56 ticari alan inşa ediliyor. 2019 yılında da Kışlanın 187 bin 750 metrekarelik kısmı imara açılmıştı.
• SANCAKTAPE: TOKİ, Sancaktepe’de bulunan ve boşaltılan eski General İsmail Hakkı Tunaboylu Kışlası’nın 44 bin 217 metrekarelik kısmı en fazla 5 kat imar müsaadesiyle konut alanı olarak satışa çıkarmıştı. Tekrar Sancaktepe’deki Samandıra Askeri Havalimanı’nın bir kısmı da AKP’li Sancaktepe Belediyesi’ne tahsis edildi.
• TUZLA: İçmeler’deki Piyade Okul Komutanlığı’na ilişkin yaklaşık 168 bin metrekarelik askeri alan 2020 yılında imara açıldı. Tuzla Belediye Başkanlığı ve Ulusal Savunma Bakanlığı ortasında imzalanan protokolle askeri alan 30 Ekim 2020’de “rezerv yapı alanı” ilan edildi.
• EYÜPSULTAN: 2020 yılında da Eyüpsultan İlçesi’nin sonları içinde bulunan Hasdal Askeri Kışlası’nda, 9 bin 800 metrekarelik alanın kamu binası yapılacağı gerekçesiyle imara açıldı.
• BAKIRKÖY: İstanbul’un en değerli yerlerinden sayılan Bakırköy Florya’daki 34 bin metrekarelik askeri arazi de TOKİ aracılığıyla imara açıldı.
• ESENLER: 8 milyon 700 bin metrekarelik askeri arazinin, 2015 yılında kentsel dönüşüm projelerinde “rezerv konut alanı” olarak kullanılmasına karar verildi.
• ŞİLE: 2017 yılında da Balibey Mahallesi’ndeki askeri alan imara açıldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi’nde oy çokluğuyla kabul edilen kararda çoğunluğu ağaçlık 22 bin 798 metrekarelik askeri alan belediye hizmet alanına alındı. Arazinin bir kısmına belediye hizmet binası yapılacak.
• BEŞİKTAŞ: Barbaros Bulvarı üzerinde yer alan 6 adet askeri lojman binasının bulunduğu yaklaşık 20 dönümlük arazi Jandarma Genel Komutanlığı tarafından protokol ile TOKİ’ye devredildi. Arazi 13 Ocak 2021’de “Rezerv Yapı Alanı” yani yeni konut alanı ilan edildi. 2021 yılında düzenlenen üretim ihalesini kazanan Pasifik İnşaat, binaları yıkıp otel, alışveriş alanları ve rezidans inşa ediyor.
• MALTEPE: TOKİ 2 milyon 455 bin metrekare büyüklüğündeki Kenan Cihan Kışlası toprağı Marmara Üniversitesi’ne verdi.
• KONYA: Kentteki iki dev askeri alan 2018 yılında Ulusal Savunma Bakanlığı’ndan AKP’li Konya Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi. Lakin belediye, yeşil alan yapmak için aldığı 56’ncı Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün yerini imara açtı.
• ANTALYA: Jandarma Genel Komutanlığı’nın kullandığı Manavgat’ta yer alan 157 dönüm kamu yeri 2021’de özelleştirilme kapsamına alındı.
• ANKARA: Başşehrin Etimesgut ilçesindeki Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığı’na bağlı Eğitim ve Dayanak Taburu Şereflikoçhisar’a taşındı.