Fehmi Koru*
‘Başörtüsü’ konusunda özgürlükçü bir tahlil için yasaya gereksinim var mı?
Şu andaki fiili duruma baktığımızda bu soruya verilmesi gereken yanıt “Hayır, yok” olabilir.
Peki anayasaya yeni bir unsur eklemek yahut var olan bir-iki maddeyi yine kaleme almak gerekir mi?
Anayasanın şimdiki hali bile aslında yasakçı yaklaşıma müsaade vermeyecek kadar açık; başörtüsü yasağına müsait değil anayasa.
Sorun ne o halde?
Bu soruya yanıt vermek için evvel geriye yaslanıp güzel bir soluklanmak gerekiyor.
Türkiye’de sorun anayasa ve maddelerden değil, yasakçı zihinlerden kaynaklanıyor zira.
Cumhuriyet tarihimizin kıymetli bir kısmında, başörtüsü yasağının da içerisinde yer aldığı özgürlük aksisi pek çok uygulamaya itiraz ve o itirazları geçersiz saymak için verilen çabaya şahit olundu.
Karşıt görüş sahipleri, birbirini dinlemek ve uzlaşma arayışına girip doğruda birleşmenin yollarını aramak yerine, farklı görüşlere kelam hakkı tanımamayı, karşı olanı yok etmeyi, o olamıyorsa onu gözü önünden uzaklaştırmayı yeğledi.
Siyasi iktidar elindeyse bunu yaptı, vatandaş kendisinden oyunu esirgemişse, ‘devlet’ gücünü kullanarak tıpkı sonucu almaya çalıştı, bunu sağlamak maksadıyla gerekirse ‘derin devlet’ ismi verilen heyulayı devreye sokmayı bildi.
Anayasaya karşıt Anayasa Mahkemesi kararları bu türlü çıktı. Partiler kapatan, kimi bölümlerin haklarını kısıtlayan kararlar alabildi, 27 Mayıs (1960) ihtilali sonrasında askerler tarafından kurulmuş Anayasa Mahkemesi…
Feci halde ‘kumpas’ olduğu izlenimi alınan olaylar sonrasında, anayasayı yahut ulusal güvenliği muhafaza gayeli olma teziyle, özgürlükleri kısıtlayıcı yasalar Meclis’ten bu türlü geçti.
Ülkemizde gerisinde ‘sorunu’ sözcüğü bulunan ne kadar netameli bahis varsa, hepsi, anayasada yer alan sözler hilafına yürütülen uygulamalarla irtibatlıdır.
En belirginleri, ‘sorunu’ sözcüğünün önünde en sık kullanılan ‘Alevi’ ve ‘Kürt’ sıfatlarıyla anılan kitleler olsa da, pek çok vakit, rastgele bir etnik yahut toplumsal etikete sığdırılamayacak geniş kitleler de, ‘tehdit’ algısı içine sokularak, temel hak ve özgürlüklerini tam manasıyla kullanmaktan yoksun edilebildiler.
Belli bir tarihe kadar ‘sorun’ olarak görülmemiş ‘başörtüsü’, bir tarihten sonra apansızın ‘yasak’ kapsamına alınabildiyse, sebebi, onunla irtibatlanan şahıslar ve kitlenin ‘tehdit’ değerlendirmesi içerisine alınmasıdır.
Kendi ailemin ‘başörtüsü yasağı’ ile tanışmasını anlatırken altını çizmeye çalışmıştım: Son klâsik askeri darbe olan ’12 Eylül’ (1980) öncesinde, başörtülü öğrenciler rastgele bir problemle müsabakadan derslere girebiliyor, hatta içlerinden başarılı görülenler üniversitelerde hocalık yapabiliyorlardı.
Eşim Nebahat Koru ve değişik fakültelerde okuyan periyot arkadaşları, bütün tahsil hayatlarında başörtülüydüler. Eşim dahil içlerinden kimileri akademik mesleği seçtiler ve öğretim üyesi de oldular.
Aynı periyotta İmam Hatip Okulları’na kız öğrenciler de alınmaya başlanmıştı ve o öğrencilerin birden fazla okullarına başörtüsüyle gitmekteydi.
Hepsi için sorun 12 Eylül 1980 sonrasında başladı.
Darbeciler eğitimde başörtüsünü yasakladılar.
[Rahmetli Yavuz Gökmen’in darbe sonrası getirilen yasaktan çektikleri mağduriyeti İmam Hatip’in kız öğrencileri ağzından aktardığı haberini, ABD’de yüksek lisans yaptığım üniversitenin kütüphanesine alınan gazetede okumuş, askeri periyotta bu türlü gözü pek bir habere imza attığı için kendisine takdir hisleriyle dolmuştum.]
Yalnız öğrenciler için çıkmadı o yasak, eşim üzere öğretim üyesi olanlar da sonrasında akademik hayat dışına itildiler…
Anayasa yahut yasa ile gerçekleştirilmedi yasak. Keyfi bir uygulamaydı. Lakin Anayasa Mahkemesi ve mahkemeler yasaktan yana kararlar almakta hiç zorlanmadılar.
Turgut Özal’ın başbakanlığa gelmesiyle birlikte siyasi iktidar yasağa karşı çıktı, lakin yasağı ortadan kaldırabilmeyi başaramadı.
‘Devlet’ vatandaşın oyunu alarak iktidara gelmişlere müsaade vermedi.
Farklı meselelerin tahlile kavuşmasına da bugüne kadar müsaade verilmemesi gibi…
Zaten bu yüzden de, AK Parti sözcüleri, rahatlıkla “Biz gidersek başörtüsü yasağı geri gelir” diyebiliyorlar.
Gerçekten de yasakçı bir ortamla karşılaşılırsa eski duruma dönülebilir.
Yasağın titizlikle uygulanmasında başı çeken CHP’nin günümüzdeki genel lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, iktidar bileşenlerine yaptığı, “Gelin, bir maddeyle yasağı gündemden çıkartalım” daveti işte bu sebeple kıymetli.
AK Parti sözcülerinin bu çağrıyı yetersiz bulmaları, anayasa değişikliğiyle tıpkı sonucu alma karşı çıkışını yapmaları fazla bir mana taşımıyor.
Önemli olan CHP ismine bu davetin yapılabilmesidir.
Nitekim, CHP’ye ve Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adaylığına takviye veren etraftan o davete karşı çıkanlar da çok oldu. Eminim, CHP’de çeşitli seviyelerde siyaset yapanlar ortasında da, bahis başörtüsü olduğu için, yasağın hortlatılmasını imkansız kılacak teşebbüsü benimsememişler kesinlikle vardır.
AK Parti üzere partilerin varlığına da karşıdır o tipler…
Şimdi o tipler ile AK Parti birlikte Kılıçdaroğlu’nun davetine karşı çıkıyorlar.
Garip fakat ülkemizin gerçeği bu.
Önünde ‘sorunu’ sözcüğü bulunan bahislerde tahlil arayışlarına girildiğinde, sorunun varlığı sebebiyle hak ve özgürlükleri kısıtlandığına inanan kısımlar içerisinden kimileri da, arayış AK Parti’den geldiği için, teşebbüse karşı çıkabilmişlerdi.
Karşı olmakta AK Parti içerisinden birileriyle ortak hareket ettikleri görülmüştü.
Böyle bir ülke bizim ülkemiz. Bütün potansiyeline karşın hak ettiği pozisyona bir türlü gelememesinin en değerli sebebi de bu zati.
Ezber bozucu bu son teşebbüsü için CHP önderi tebriki ve takviyesi hak ediyor.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.