Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Dr. Ulvi Can Ünlügenç, Adana’nın sarsıntı açısından riskli bir bölgede olduğunu belirterek, “Mevcut fay geometrilerine ve uzunluklarına baktığımız vakit faal faylı bölgelerde 6, 6.5 büyüklüğünde bir zelzelenin oluşabilmesini her an bekliyoruz. Hatta bölgede 7 büyüklüğünden daha büyük bir zelzelenin olabileceği düşünülerek mevzuata, kurallara ve kanunlara uygun halde binalarımızı inşa etmeliyiz” dedi.
Osmaniye’nin Düziçi ilçesinde 10 Ekim’de 5.1, Hatay’ın Kırıkhan ilçesinde ise 12 Aralık’ta 4,8 büyüklüğünde sarsıntılar meydana geldi. ÇÜ Jeoloji Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Dr. Ulvi Can Ünlügenç, bölgede yaşanan zelzeleleri kıymetlendirdi. Adana, Osmaniye ve Hatay vilayetlerinin kıymetli ve faal fay sınırlarına yakın bir pozisyonda olduğunu belirten Prof. Dr. Ulvi Can Ünlügenç, alınması gereken tedbirleri anlattı.
Deprem riski yüksek etkin faylar var
Çukurova bölgesinin sarsıntı riski yüksek faal faylara sahip olduğunu belirten Prof. Dr. Ulvi Can Ünlügenç, “Bu bölge Doğu Anadolu Fay Sistemi, Amanos Fayı, Ceyhan-Yumurtalık-Karataş-İmamoğlu-Kozan fayları, Meyyit Deniz Fay Zonu, Ecemiş Fay Zonu ve Helen-Kıbrıs yayı üzere etkin tektonik yapılar ortasında sismik açıdan aktif bir alanı kapsıyor. Birebir vakitte Arap Levhası, Afrika Levhası ile Anadolu Levhacığı’nın bir ortaya geldiği üçlü birleşme bölgesine yakın bir noktada bulunuyor” dedi.
1998’den sonra Adana’da büyük zelzele yaşanmadı
Prof. Dr. Ünlügenç, 1945 yılından günümüze kadar olan devirde Çukurova ve yakın etrafında 5.5 ile 6.3 büyüklüğü ortasında değişen dikkat cazip 6 zelzele olduğunu lisana getirdi. Adana’da 1998 zelzelesinden bu yana geçen müddette 6 büyüklüğünde diğer bir sarsıntının yaşanmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Ünlügenç, “1998 Adana zelzelesi Ceyhan ve Misis bölgesinin batısında İmamoğlu fay zonu üzerinde meydana geldi. Ondan evvel Adana bölgesinde 6 büyüklüğü ve üzerindeki sarsıntı, tarihî kayıtlara bakıldığı vakit 1945’li yıllarda meydana gelmiş. Ortadan 53 yıl geçmiş. Bu durumda, bölgemizde 45-50 yıl vakit süreci içerisinde 6 büyüklüğü ve üzerinde yer kabuğu sarsıntılarının, sarsıntılarının oluşması olağandır” diye konuştu.
“6- 6.5 büyüklüğünde bir sarsıntısı her an bekliyoruz”
Adana bölgesindeki sarsıntı riskinden de bahseden Prof. Dr. Ünlügenç, şöyle konuştu:
“Mevcut fay geometrilerine, fayların uzunluklarına baktığımız vakit bu bölgede 6- 6.5 büyüklüğünde bir sarsıntının meydana gelmesi olağandır. Hatta bölgede 7 büyüklüğünden daha büyük bir sarsıntının olabileceği düşünülerek mevzuata, kurallara ve maddelere uygun formda binalarımızı inşa etmeliyiz. Mümkün olduğu kadar da gevşek tabanlardan uzak kesitlerde yapılaşmayı sağlamalıyız. Zira buralarda sıvılaşma riski de epey yüksektir. Buralarda binayı istediğiniz kadar sağlam yapın o bölgede zelzele sırasında taban sıvılaşması nedeniyle bina tahminen sağlamlığını koruyacaktır lakin dikliğini koruyamayacak yahut çökecek ya da yan yatacaktır. Bunlarla ilgili görselleri ülkemizde yaşadığımız zelzelelerin sonrasında sıklıkla görmekteyiz.”
Japonya örneği
1992 yılında dünya jeoloji kongresi için gittiği Japonya’da yaşadığı bir zelzele anısını da paylaşan Prof. Dr. Ulvi Can Ünlügenç, şöyle devam etti:
“Kongre yapılan binanın 45’inci katındaki terasta sarsıntısı yaşadık. Biz çok korktuk ve çabucak merdivenlerin korkuluklarına sarıldık. Japonlar, bizim yaşadığımız endişeyi şaşkınlıkla karşılayıp, endişelenmemiz gerektiğini, kısa bir müddet sonra bu salınımın duracağını söyledi. Bir müddet sonra bina hareketlerinin yavaş yavaş azaldığını fark ettik. Japonya birinci derece sarsıntı ülkesi. Orada yaşayan beşerler da yapılarda kullanacakları materyalleri ve bina temellerini ona nazaran tercih ediyor. 7- 8 büyüklüğünde zelzele olduğu durumlarda dahi binalar ayakta kalıyor ve beşerler ölmüyor. Umarım Japonya örneğinde olduğu üzere biz de büyük zelzeleler için hazırlıklı hale geliriz.” (DHA)