Sanatkarlar Ahmet Rüstem, Hakan Sorar ve Cansu Sönmez’in yapay zeka ile model, ses ve imajlarla ürettikleri ‘Kıyının Getirdikleri’ standı MeshRu İstanbul’da sanatseverlerle bir ortaya geldi. Galerinin birinci standında Rüstem ve Sorar’ın “Köpük” ve Sönmez’in ise “Nereidler” isimli yapıtları tabiat ve insan münasebetini ele alarak, yapay zekanın sanattaki rolüne odaklanıyor.
Sanatçı Cansu Sönmez, deniz çayırlarıyla ilgili bir dehşetinin olduğunu ve bunun da “bitki körlüğü” olarak tabir edilebileceğini belirterek, projenin bu dehşetin üzerine gitmeye karar vermesiyle ortaya çıktığını söyledi.
Anadolu Ajansı’nın aktardığına nazaran, bitkiler üzerine çalışan bir sanatçı olduğunu anlatan Sönmez, “Deniz çayırlarına ait toplama çalışmaları, hem dünya genelinde hem de ülkemizde çok sakıncalı ve ziyanlı. Zira onların kıyıya vuran hali farklı bir ortamın oluşmasına yol açıyor. Bu nedenle onların toplanmaması, çıkartılmaması gerekiyor. Ayrıyeten bu bitkilerin denizin kalitesini arttıran, denizi temizleyen, canlıları hayat sağlayan bir fonksiyonu var. Ben de bu süreçte, onlara daha yakında temas etmeye ve dokunmaya çalıştım, ortaya bu eserler çıktı” diye konuştu.
Sönmez, stant sürecinde yapay zekayı çeşitli prosedürlerle kullandığına işaret ederek, şöyle devam etti:
“Yaptığım çalışmalardan birisi, ‘kırılgan kökler’ ismini taşıyor. Bunun için öncelikle yapay zekada seramikler tasarladım. Deniz çayırları tehdit altında ve bunun nedeni, insanların onlara yaptığı makus muameleler. Ben de onların bu kırılgan hallerini bir metaforla anlatmak istedim ve bunun için de seramik üzere kırılgan bir malzemeyi kullandım. Akabinde bunların fotoğraflarını çekerek yapay zekaya yükledim ve böylelikle bir görüntü oluşturdum.”
‘BİTKİLERİN ÇAĞDAŞ SANATTAKİ ROLÜ ESTETİK ÖGE OLMANIN ÖTESİNDE’
Çalışmasının odağında bitkilerin çağdaş sanattaki rolü olduğunu vurgulayan sanatçı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bitkilerin çağdaş sanattaki rolü, yalnızca estetik bir öge olmanın ötesine geçmiş durumda. Bu rol artık, ekolojik, toplumsal ve felsefi sorunlarla derin bir bağ kurmuştur. Bitkiler, artık pasif estetik nesneler değildirler. Tam bilakis artık onlar, biyopolitik güçlerin, çevresel dönüşümlerin ve insan-doğa bağlarını radikal biçimde sorgulayan sanat pratiklerinin merkezinde yer alan etkin varlıklar olarak ele alınmaktadır. Bu yeni bakış açısında, insanın tabiat üzerindeki egemenliğine dayanan klâsik yaklaşımların yerini, bitkilerle sürdürülebilir, karşılıklı bir diyalog kurmanın gerekliliği üzerine düşünen yaklaşımlar almaktadır. Bu yaklaşım, insan-doğa bağını sürdürülebilirlik ekseninde güçlendiren yeni bir şuur seviyesine işaret etmektedir.”
‘DOĞADAN ESİNLENEN FORMLARI YİNE YORUMLAMAYI HEDEFLEDİK’
Sanatçı Hakan Sorar da “Köpük” isimli yerleştirmelerinin, denizin dinamik ve daima değişen tabiatından ilham alarak ortaya çıktığını, çalışmalarında dalgaların kayalıkları aşındırma sürecine odaklandığını anlattı.
Bir doğal güç olan dalganın her kezinde yeni ve eşsiz formlar ortaya koyduğuna dikkati çeken Sorar, “Dalga, burada tıpkı vakitte yok edici, dönüştürücü bir tesire de sahip. ‘Köpük’, tabiata müdahalemizin sonuçlarını ve bu müdahalelerin izlerini takip etmeyi amaçlıyor. Yapay zekanın çağdaş sanat dünyasındaki rolü üzerine devam eden tartışmalara paralel olarak, biz bu teknolojiler aracılığıyla tabiattan esinlenen formları tekrar yorumlamayı hedefledik” dedi.
‘YAPAY ZEKA, YANIMIZDA CEP TELEFONUMUZ YOKKEN HİSLERİMİZİ MANZARAYA DÖNÜŞTÜRMEDE BİR ARAÇ OLABİLİR Mİ?’
Projenin şekillenme sürecinin anılar ve onları kaydetme biçimleri üzerine düşünmeyle ortaya çıktığını aktaran sanatçı Ahmet Rüstem ise “Çalışmamızın merkezi temasını hafızamız oluşturuyor. Bir tatile gittiğimizde fotoğraf çekmek en çok yaptığımız işlerin başında geliyor. Biz de, ‘Yapay zeka, yanımızda fotoğraf makinesi yahut cep telefonlarımızın olmadığı anlardaki hislerimiz ve hislerimizi manzaraya dönüştürmede bir araç olabilir mi?’ sorusunu peşine düştük. Projemiz bu sorunun üzerine yapay zeka yardımıyla ürettiğimiz görüntü ve öbür çalışmalarımızın sonucunda ortaya çıktı” tabirlerini kullandı.
Rüstem, uzun yıllardır artırılmış gerçekliğin potansiyelleri üzerine de çalıştıklarını söyleyerek, “Burada ise odağımızda her vakit arkeoloji var. Geçmişe bakıp bugünü ve geleceği yorumlamayı çok seviyoruz. İnsanlık tarihi boyunca yüzeyleri dönüştürme metotlarımızdan çok etkileniyoruz. Günümüzde bu kadar tartışılan yenilikçi bir araçla, manzara oluşturma süreçlerinin kaydını tutmak bizim için çok bedelli bir manaya sahip” diye konuştu.
Sergi, 15 Aralık’a kadar ziyarete açık olacak.
(ANADOLU AJANSI)