T24 Sağlık
Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Kısım Lideri Prof. Dr. Fatma Çelik, anksiyete, uyku bozuklukları ile kalp rahatsızlıkları olan şahısların kafeini dikkatli kullanması gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Çelik, kafeinin dünyanın en tanınan uyarıcısı ve psikoaktif unsuru olduğunu tabir etti.
Kafeinin kullanımı göz önüne alındığında bunun insan bedeniyle nasıl etkileşime girdiğini anlamanın kıymetli olduğunu lisana getiren Çelik, kakao çekirdekleri ve çay yaprakları da dahil olmak üzere 60’tan fazla bitki çeşidinin değişen derecelerde kafein içerdiğini belirtti.
Çelik, esas diyet kafein kaynaklarının “Robusta” ve “Arabica” üzere kavrulmuş kahve çekirdekleri ve çay yaprakları olduğunu kaydetti.
Kafeinin laboratuvarlarda yapay olarak da üretildiğini, doğal ve üretilmiş kafein ortasında moleküler fark olmadığını anlatan Çelik, en tanınan diyet kafein kaynaklarının kahve, çay, çikolata ve alkolsüz içecekler olduğunu, yetişkinlerce tüketilen ana kafein kaynağının ise kahvede bulunduğunu aktardı.
Çelik, alkolsüz içecekler ve çayın ergenler ortasında daha baskın kafein kaynakları olarak öne çıktığını, kullanılan bitki tipine ve tekniğine bağlı olarak demlenmiş içeceklerdeki kafein ölçüsünün kıymetli ölçüde değiştiğini söyledi.
Kafeinin baş ağrısı, soğuk algınlığı ve alerjileri tedavi etmek için kullanılan reçeteli ve reçetesiz ilaçlar yoluyla da tüketildiğine dikkati çeken Çelik, “İlaçların yanı sıra kozmetik olarak da kullanılabilir. Çeşitli selülit azaltıcı tedavilerde etkin bir bileşendir. Kafeinin ergojenik özellikleri de onu farklı spor yollarında atletler tarafından yaygın olarak kullanılan performans artırıcı desteklerden biri haline getirmektedir. Genel olarak, rastgele bir olumsuz sıhhat tesirinden kaçınmak için sağlıklı yetişkinin günlük kafein alımını 400 miligramla sonlandırması önerilmektedir.” sözlerini kullandı.
Çocukların kafeinin tesirlerine karşı yetişkinlerden daha hassas olabileceğine dair birtakım tasaların bulunduğuna işaret eden Çelik, çok kafein tüketiminin uykusuzluk, huzursuzluk ve bazen kas titremeleri üzere bir dizi belirtiye neden olabileceğini, kafein üzerine yapılan kapsamlı araştırmalara karşın bunun kimi tesirlerin hala bilinmeyen olduğunu kaydetti.
Hamilelere kafein tüketimi uyarısı
Kafeinin kimi uyarıcılarla yahut DEHB ilaçlarıyla birlikte alınmasının gerginlik, süratli kalp atışı ve anksiyete üzere yan tesirleri artırabildiğinin altını çizen Çelik, “Uyarıcı tesirler birleşebilir. Kafein, beta blokerler ve diüretikler üzere tansiyon ilaçlarının tesirlerine karşı koyabilir, kan basıncını düşürmedeki etkinliklerini köreltebilir. Kafeinin uyarıcı tesirleri, semptomları şiddetlendirebileceğinden anksiyete ve uyku bozuklukları, kalp rahatsızlıkları olan şahıslarda de dikkatli kullanılmalı ve ilaç tüketirken rastgele bir formda kafein tüketmeden evvel tıbbi tavsiye alınmalıdır.” diye konuştu.
Prof. Dr. Çelik, kafeinin kalp atış suratının ve kan basıncının artmasına yol açtığını, kalp rahatsızlıkları olanlar için kalp suratındaki artış sıkıntılarının daha da kötüleştirebildiğini söyledi.
Günde 2-3 fincan kahve yahut çay üzere orta ölçüde kafeinin nizamlı tüketiminin çeşitli kardiyovasküler rahatsızlıkları olan bireyler için inançlı göründüğünü vurgulayan Çelik, şöyle devam etti:
“Hamile bayanlar ve fetüsleri kafeinin muhtemel ziyanlı tesirlerine karşı hassas olabilir. Bu nedenle, gebe annelere kafein tüketimlerini sonlandırmaları tavsiye edilmektedir. Dünya Sıhhat Örgütüne nazaran, hamilelik sırasında önerilen kafein alım ölçüsü günde 300 miligramın da altındadır. Rastgele bir terapötik uygulamada, kafeinin kan basıncı ve uyku tertibi üzerindeki tesiri de dahil olmak üzere muhtemel yan tesirleri dikkatle incelenmelidir.”
Yüksek kafein tüketiminin birtakım çalışmalarda kalsiyumun bağırsaktan emiliminin azalmasıyla ilişkilendirildiğini, bunun kemik sıhhati üzerinde tesirleri olabildiğini lisana getiren Çelik, “Kafeinin kalsiyum istikrarı üzerindeki tesirleri incelenmektedir. Kronik kahve tüketimi bilhassa menopoz sonrası bayanlarda kemik mineral yoğunluğunda hafif bir düşüşle ilişkilendirilmiştir. Çok kahve tüketmek, bilhassa yaşlı nüfusta osteoporotik kırıkların görülme sıklığını artırabilir. Analjezik ilaçların aktifliğini artırabildiğinden kafein ekseriyetle reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlarda bulunur.” bilgisini verdi.
Prof. Dr. Çelik, kafeinin Alzheimer ve Parkinson hastalığının gelişimine karşı önleyici rol oynayabildiğini, alışılmış kafein tüketiminin Alzheimer riskini azaltabileceğini anlattı.
“Türk kahvesi için” tavsiyesi
Kahve eğitmeni ve memleketler arası tadımcı Yunus Çakmak ise Türk kahvesinin en az kafein oranına sahip içeceklerden olduğuna dikkati çekti.
Filtre kahvenin Türk kahvesi ve espressoya nazaran daha ağır kafein içerdiğini vurgulayan Çakmak, “Filtre kahvede demleme oranı uzun ve kahvenin üzerinden su geçişi fazla olduğu için kafein oranı çoktur. Zira kahve, suyu aldıkça bir müddet sonra aromayı keser ve kafeinini vermeye başlar. Hasebiyle sulu ve acı tatlar vermeye başlar.” dedi. (AA)
|
Bol ödüllü ‘Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri’ sinemasının konusu ne?
|
