Otomatik Portakal romanının yarattığı tesir

Teknolojik gelişmeler o denli bir boyuta ulaşmış, markete bile gitmeden konuttan oturduğumuz yerden ya da yurt dışından sipariş vererek alışveriş yapmaya, bankaya gitmeden konuttan dünyanın öbür ucuna para göndermeye, akıllı telefonu kredi kartı üzere kullanmaya kadar dijitalleşme günlük hayatımızın çabucak her alanına o kadar hâkim olmuştur ki, kabahat işleyenler de adeta bu duruma ayak uydurarak bilinen kabahat sürece formülleri yerine değişik metotlar geliştirmeye başlamışlardır.

Örneğin, artık hırsızlık cürmü konuta girerek, mağdurun cebine el sokularak değil, internet üzerinden mağdurun banka hesabı hacklenerek, dolandırıcılık cürmü saadet zincirleri yahut çiftlikbanklar vasıtasıyla, sahtecilik cürmü da bilgisayar kullanılarak, photoshop vs. sistemleri ile çok daha kolay bir biçimde ve profesyonelce işlenmektedir.

Görevi berbata kullanmak

Güveni berbata kullanma hatası da artık günümüzde klasik işlenme biçimleri dışında, üstteki olumsuz gelişime paralel bir biçimde, yeni ve farklı birtakım tekniklerle -örtülü kar transferi suretiyle- işlenmektedir.

Örtülü çıkar transferi suretiyle işlenen inancı berbata kullanmanın bu çeşidinde halka açık şirketlerin yöneticileri, durumları gereği kendilerine emanet edilen şirket malvarlığı yahut karını arttırmak yerine, örtülü/hileli birtakım süreçlerde bulunarak azaltmakta yahut artmasını engellemektedirler.

Eserde son yıllarda geniş bir uygulama alanı bulan ve her geçen gün başka ekonomik hatalarda olduğu üzere farklı işleniş biçimleriyle karşılaşılan Sermaye Piyasası Kanunu’nda, Türk Ceza Kanunu’ndaki inancı berbata kullanma hatasının nitelikli hali olarak düzenlenen Örtülü Yarar Transferi cürmü ve işlenme yolları derinlemesine ele alınmaktadır.

Filme uyarlandı

Yazarın en çok okunan ve bilinen romanı Otomatik Portakal, Anthony Burgess’un ününe ün kattı. 1962 yılında yayınlanan roman adeta şok tesiri yarattı.

Ünlü direktör Stanley Kubrick tarafından 1971’de sinemaya de çekilen Otomatik Portakal tüm vakitlerin en sarsıcı romanlarından. Cockney lisanında (İngiliz argosu) bir deyiş vardır. Uqueer as as clockwork orange. Bu deyiş, olabilecek en yüksek derecede gariplikleri barındıran kişi manasına gelir.

Bu çok sevdiğim lafı, yıllarca bir kitap başlığında kullanmayı düşünmüşümdür. Bir de olağan Malezya’da ‘canlı’ manasına gelen orang sözcüğü var.

“Tam da anlatmak istediğim durum”

“Kitabı yazmaya başladığımda, rengi ve kokusu beğenilen bir meyvenin kullanıldığı bu deyişin, tam da anlatmak istediğim duruma, Pavlov kanunlarının uygulanmasına dayalı bir öyküye çok güzel oturduğunu düşündüm.”


Sert mizahi üslüp

Eleştirel bir lisanla romanını kaleme alan Burgess, Alex isimli ana karakter üzerinden hikayesini anlatıyor. Burgess, siyasi otoritenin sert dayatmalarını ve siyasi hegemonyanın gitgide şiddetlenen temposunu sert ve mizahi üslupla yeriyor.

İletişim için:

[email protected]

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir