Hatay MKÜ Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ödemiş, son 10 yıl içinde global manada nüfus artış suratının 2 katı olmasına rağmen su kaynaklarının kullanım suratının 6-7 kat artığını söyledi. Ödemiş, bu datalarla gelecekte meydana gelebilecek sıkıntıların önüne geçilebilmesi için tarımda, endüstride ve kentsel kullanımda yeni planlamalara muhtaçlık olduğunu vurguladı. Yapılan araştırmalarda, gelecek periyotta yazın uzun ve daha sıcak günlere maruz kalınacağını belirten Ödemiş, şöyle konuştu:
“Uzun yaz mevsimine maruz kalacağımız için bu devirlerde yağış ölçüleri son derece düşük. Bilhassa su ihtiyaçlarını kuyulardan sağlayan kentlerde gelecekte bu ölçülerin yer altı kuyularındaki bu suların azalması dikkate alınarak gelecekte ne çeşit tedbirleri alacağımız ile ilgili birtakım çalışmaları şimdiden başlatmamız lazım. Bunun için insani alışkanlıklarımızdan tutun da kentsel kullanımda belediyelerin şimdiye kadar yaptığı birtakım uygulamaları yine gözden geçirmemiz lazım. Çim alanları hayli yüksek ölçülerde su tüketiyor ve bu durumdan katiyen kaçınılması gerekir. Belediyeler, çim yerine kurağa güçlü daha az su tüketen bitkileri seçmesi gerekiyor. Yaz mevsiminin uzun ve şiddetli geçtiği alanlarda belediyelerin muhakkak kuraklık tahlillerini yapıp, gelecekte su kullanım ölçüsünün nereye kadar artacağını nüfus artış suratını da dikkate alarak planlama yapması gerekiyor.”
‘SU TASARRUFUNU ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMELİYİZ’
Türkiye’de ortalama kişi başı su kullanım ölçüsünün 217 litre olduğunu ve bu oranın Avrupa’ya kıyasla 1,5 katı daha fazla kullanım manasına geldiğini söyleyen Ödemiş, “Dolayısıyla ülkemizdeki kişi başı su kullanım ölçüsü son derece yüksek. Bunun önlenebilmesi için yapılması gerekenlerin başında mesken içerisinde suyu kullanırken dikkat etmemiz gereken birtakım konuları hayatımıza daima dahil etmemiz lazım ve bunu bir alışkanlık haline getirmemiz lazım. Örneğin; duş alırken, 2 dakika evvel çıkmak bile toplamda değerli ölçüde su tasarrufuna neden olur. Meskenin içerisindeki suyun bozulan musluklardan akan su ölçüsü son derece büyük. Belediyelerin kent şebekelerindeki mevcut meseleleri nedeniyle kentlerde kayıp kaçak oranları çok yüksek düzeyde, bunun önüne geçilmesi gerekiyor. Örneğin; bir diş fırçalarken günde 2 kez dişimizi fırçalarsak musluğu denetimli bir biçimde kullanmamız demek günde 24-25 litrelik su tasarrufuna neden olur. Bulaşık yıkarken bulaşık makinesini kullanmak büyük ölçülerde su tasarruflarına neden olur. Elle yıkamayla kıyasladığımızda ve bu toplamda bir kent için düşündüğümüzde büyük ölçülerde suyun tasarruf edilmesini sağlayabilir” diye konuştu.
‘ELEKTRİKTEKİ ÜZERE KADEMELİ SİSTEME GEÇİLMELİ’
İsrafın önüne geçmek için su fiyatlarının, tıpkı elektrikte olduğu üzere kademeli olarak artırılması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Berkant Ödemiş, şunları kaydetti:
“Elektrik sisteminde olduğu üzere suyu az kullananlar az, çok kullanılan çok fiyat alarak, israfın önüne geçmemiz lazım. Atık suların katiyen kıymetlendirilmesi lazım, bunun bir plan program dahilinde bilhassa peyzaj alanlarının sulanmasında kullanılabilir. Dünyada bunun örneği çok fazla hatta dünyada o denli ülkeler var ki mesela atık suları tekrar arındırdıktan sonra biyolojik arıtma sürecinden geçirdikten sonra tekrar içilebilir hale getirip, bu suyu kullanmak zorunda kalan ülkeler var. Sorun kapıya dayandıktan sonra biz bir plan oluşturmaya çalışırsak o vakit birtakım şeylerde çok geç kalmış oluruz.
Bunun önlenebilmesi için yapılması gereken en kıymetli şey bir su siyasetinin oluşturulması ve aktif halde de halkın bu işe iştirakinin sağlanması gerekir. Aksi halde gelecekte su kullanımında badire yaşayabiliriz. Görünen o ki uzun ve sert geçecek yaz mevsimleri yaşayacağız. Çok anormallik olduğu günleri yaşayacağız bu kaçınılmaz bir durum. İklim değişikliği ile birlikte katiyen olacağını bildiğimiz durum şu ki, su kıtlığı denilen bir kavram var ve biz şayet rastgele bir tedbir almazsak su kıtlığı ile karşı karşıya kalacağız. Su kıtlığı demek, istediğiniz anda istediğiniz ölçüde su bulamamak demek, su kıtlığı ekolojik olarak bütün canlılar için gerekli olan suyun temin edilememesi karşılanamaması demek, tarım için gerekli olan suyun karşılanamaması demek. Hatta o denli sıkıntılar yaşayabiliriz ki ileride su bulunamadığı için toprakların ekilebilir toprak nemine ulaşmadığı devirler yaşayabiliriz. Bütün bunlardan korunabilmek için geniş ölçekli su kaynakları planlamasına gereksinimimiz var. Ateşi yükselmekte olan bir dünyada, yaşadığımız ülkeye, yaşadığımız bölgeye vermemiz gereken en uygun ilaç katiyetle ve katiyen su kıtlığını önleyebilecek tahlil teklifleri geliştirecek siyasetleri bulmak ve buna altyapı sağlamaktır.”