DİYARBAKIR – TMMOB Diyarbakır Vilayet Uyum Heyeti, Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesi Fabrikalar ve Üçkuyu mahallelerindeki parsellerin satışına ait yaptığı açıklamada, Fabrika mahallesi 50 dönümlük alanın tamamının ve Üçkuyu mahallesinde 2 parselin, hazineye ilişkin alan rayiç bedel üzerinden (cüzi bir fiyat karşılığında) kentsel yenileme alanı olarak Yenişehir Belediyesi’ne devredildiğini belirtti.
TMMOB Diyarbakır Vilayet Uyum Heyeti açıklamasında kentsel dönüşüm sürecinde halkın mağdur edildiğine dikkat çekilirken, ihale sürecinin iptaline ait tüzel süreç başlattıkları söz edildi.
Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi’nde yapılan açıklamayı TMMOB Diyarbakır Vilayet Uyum Şurası ismine Ferit Kahraman okudu.
ONBİNLERCE İNSAN MAĞDUR EDİLDİ
“Mahallenin Satışını Durdurun” başlıklı açıklamayı okuyan Kahraman, “Son yıllarda Türkiye’de sıkça uygulanan kentsel dönüşüm proje ve programları sürat kesmeden, sıhhatsiz bir biçimde devam etmektedir” dedi.
Kentsel dönüşümün mağduriyete neden olduğunu belirten Kahraman, “Dönüşüm ve yenileme alanları, kentin gelecekteki niteliğini belirleyen, planlarıyla uyumlu, plan ana kararlarını gözeten bütüncül bir bakış açısına sahip olmalıdır. Bununla bir arada süreçler, iştirakçi, toplumsal ve toplumsal taraflardan ele alınarak, finansal kaynaklar oluşturularak, teknik ayrıntılarıyla planlaması yapılan ve mağduriyetlere sebep vermeyecek halde işletilmelidir. Kentsel dönüşüm çok taraflı bütüncül bir çerçevede ele alınmalıdır” biçiminde konuştu.
Kahraman, Diyarbakır’daki kentsel dönüşüm kavramı ve pratiğinin tarihi yerleşim yeri olan Suriçi’nde başladığına, yaşanan çatışmalar sonrasında Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve TOKİ işbirliği ile on binlerce vatandaşı mağdur ederek devam ettiğine değindi.
SÜREÇ ZORBALIKLA İŞLETİLDİ
Belediyelere atanan kayyımların kentsel dönüşüm pratiğine de değinen Kahraman, şunları söyledi: “2016 yılında halkın iradesi ile seçilen belediye liderlerinin misyondan alınarak yerine kayyımlar atanması ve belediyelerin kayyım pratiği ile gasp edilmiş olması, kentsel dönüşüme bölge açısından farklı uygulamalar getirmiştir. Merkezi hükümetin gücünü ardına alarak hukuksuz uygulamalarla süreçler zorbalıkla işletilmiş, halk bağlantı kuracağı yöneticiler bulamadığı için mukadderatına terk edilerek mağdur edilmiştir. 2012 yılında uygulamaya konulan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a dayandırılarak, kelam konusu kanun ile Suriçi’ndeki mahaller ile birlikte, Bağlar ilçesi Kaynartepe, Sur ilçesi Ben u Sen ve Fiskaya Mahalleleri ve Yenişehir ilçesi Fabrika mahallesi (Parsel Kayıtları Dokuzçeltik Mahallesi olarak geçen) dönüşüm kapsamına alınmış, Yenişehir ilçesi Yolaltı Mahallesi de rezerv yapı alanı olarak ilan edilmiştir. Kentteki toplumsal dokuyu ve demografik yapıyı değiştirme odaklı bu rantsal dönüşümler sonucu Suriçi bölgesindeki halkın mağduriyetine tahlil üretemeyenler Kaynartepe ve Fiskaya Mahallelerindeki halkı da mağdur etmiştir ve etmeye devam etmektedir.”
TARİHİ YERLER RANT UĞRUNA TALAN EDİLDİ
Kentsel dönüşümün muhakkak çevreler açısından rant alanına dönüştürüldüğüne vurgu yapan Kahraman, “Ülkeyi yönetememe sonucu olarak gerçekleşen ekonomik krizin beraberinde getirdiği bütçe sorunu ve yandaşlara aktarılacak kaynak yokluğuna tahlil olarak halkın ömür alanları satışa çıkarılmaktadır. Yandaşlara ve sermayeye haksız kar sağlamanın yolunu inşaat bölümünün önünü açarak bulan iktidar böylelikle kentleri, doğal ömür alanlarını, tarihi ve kültürel bedelleri ‘çılgın projelerle` rant uğruna talan etmiştir” sözünü kullandı.
Vatandaşın korunması gereken haklarının maddelerle elinden alındığını belirten Kahraman, tahlil bekleyen mülkiyet meselesinin başlatılan kentsel dönüşüm projeleri ile daha çok mağduriyet yaşattığına ve halkın hayat alanlarından edilmesine sebep olduğunu söyledi.
Bunun bir örneğinin de, Yenişehir Belediyesi tarafından hayata geçirilmek istendiğine dikkat çeken Kahraman, “Fabrika mahallesi (Parsel Kayıtları Dokuzçeltik Mahallesi), camii dahil yaklaşık 50 dönümlük alanın tamamının, Üçkuyu mahallesinde de 2 parselin satışıdır. Fabrika mahallesindeki hazineye ilişkin alan rayiç bedel üzerinden (cüzi bir fiyat karşılığında) kentsel yenileme alanı olarak kayyım ile yönetilen Yenişehir Belediyesi’ne devredilmiştir” dedi.
‘MAHALLE PEŞKEŞ ÇEKİLİYOR’
Kahraman, Fabrika Mahallesi’ndeki satışla ilgili şu bilgileri paylaştı: “Kayyım belediyesi tarafından, daha evvel halkın yerinden edilmeyeceği, herkese konutuna karşılık belirli bir fiyat karşılığında konut yapılacağı kelamları verilmesine karşın, kendisine dönemi yapılan 30004 ada 2-3 parsel, 30006 ada 2 parsel ile 30007 ada 1 parsel olmak üzere toplam 4 parsel ve 49.878,64 m2 alan satışa çıkarılmıştır. 07.09.2022 tarihinde ihale ilanı verilen mahalle, 20.09.2022 tarihinde satılmak istenmektedir. Yaklaşık 45 yıldır bu mahallede yaşayan halkın yerinde konut verme sorunu çözülemeden satışının yapılmak istenmesi, halkın göçe zorlanması kabul edilemez mağduriyetler doğuracaktır. Ayrıyeten, mahallede İmar barışı yasası kapsamında Yapı Kayıt Dokümanı alan yurttaşlar olup, ilgili kanun gereği satış önceliğinin bunlara verilmesi gerekirken yasal süreçlerin işletilmemesi kabahat teşkil etmektedir. Hazine tarafından cüzi olarak belediye evresi yapılan bu mahallenin birebir şartlarda orada yaşayan halka satışının yapılmaması, birilerine peşkeş çekileceğini göstermektedir. Yaratılmak istenilen rant alanlarıyla bölgede yaşayan halkı yerinden ederek görece daha yüksek gelir kümelerine hitap eden, yer yer yoğunluk artışları öngören, kentli için bölgede tanımlanması zarurî olan kamusal alanlardan ya yoksun edilerek ya da bu alanların büyüklüklerinin küçültülerek daha fazla imar alanı yaratmak dışında hiçbir korku güdülmeyen bu planlama anlayışının hukuken bir karşılığı yoktur.”
YERİNDE DÖNÜŞÜM ÖNCELİĞİ OLMALI
Kentsel dönüşüm süreçlerinin şeffaf işletilmesi gerektiğine vurgu yapan Kahraman, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Yenileme, sağlıklaştırma ve dönüşüm süreçleri şeffaf olmalı, karar süreçleri ilgili toplum kesitleriyle paylaşılmalı ve iştirakçi olmalı, bu kapsamda dönüşüme husus alan sakinleri toplumsal ve ekonomik açıdan ziyana uğramamalı ve yerinde dönüşüm önceliği olmalıdır. Mahalle satışına kadar varan bu ve gibisi uygulamalardan vazgeçilmeli, yıllardan beri alanda ömürlerini sürdüren vatandaşların isteği olmadan hiçbir süreç yapılmamalıdır. Yapılacak satışlar öncelikle vatandaşa sunulmalıdır. İmar affından gelecek gelirler ilgili kanunda belirtildiği üzere kentsel dönüşümlerde kullanılacağı da göz önünde bulundurulduğunda vatandaşa ekonomik dayanak sunularak çalışmaların yapılması gerekmektedir.”
‘HUKUKİ SÜREÇ BAŞLATTIK’
Kahraman, ihalenin iptali için hukuksal süreç başlattıklarını belirterek, “Bu yanlış ve vicdana sığmayan, rant hedefli çıkarılan yasal destekleri kullanılarak yapılacak haksız uygulamalardan derhal vazgeçilmelidir. Sorumluluk ve vicdan sahibi tüm kesitleri alandaki halk ile dayanışmaya çağırıyoruz. İhalenin iptali için bütün hukuksal teşebbüsleri başlattığımızı kamuoyuna duyuruyoruz” dedi. (HABER MERKEZİ)