İsrail’in davet aygıtları ve telsiz üzerinden Lübnan’da Hizbullah üyelerini vurması dünyayı ‘siber savaş’ gerçeğiyle yüzleştirdi. Türkiye bu alanda uzun vakittir hazıklık yapıyor. Savunmadan, finansa kadar birçok alanda yerli ve ulusal eserler geliştiriliyor. Ülkeyi dışa bağımlılıktan kurtarıp, bilgilerin yurt içinde kalmasını sağlayan ve ‘dijital vatan’ı inançlı hâle getiren sistemlerden kimileri şöyle:
PARDUS: Yerli ve ulusal bilgisayar işletim sistemi. Microsoft’un inhisarını kırmak için TÜBİTAK tarafından geliştirildi. Geçen yıl 23.0 sürümü yayımlandı. Büsbütün fiyatsız. Altyapısı daha sağlam. Pardus ile hem inançlı bir işletim sistemi imkânı sunuldu hem milyonlarca dolar ülkemizde kaldı.
TÜRKSAT 6A: Türkiye’nin birinci yerli haberleşme uydusu. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) tesislerinde Türk mühendisleri tarafından geliştirildi. Temmuz ayında uzaya fırlatıldı. Türkiye, kendi haberleşme uydularıyla dünya nüfusunun yüzde 65’inden fazlasına ulaşabilir hâle geldi. Türkiye’nin ortalarında Göktürk-1, Göktürk-2 ve İMECE’nin de yer aldığı uzayda 9 yer müşahede uydusu bulunuyor. Uydularla, doğal kaynaklar, ulaşım ağları, kentler ve tarım alanları en ince ayrıntısına kadar görüntülenip savunma için de kıymetli bilgiler elde ediliyor.
IP KAMERALAR: IP tabanlı sistemler üzerinde çalışan ASELSAN, ortalarında 4K çekim kalitesiyle manzara alabilen ve yapay zekâ dayanağı de kullanan 35 farklı versiyonda kamera geliştirdi. Bunlardan biri olan ODAKAN güvenlik güçlerinin üçüncü gözü oldu. Anlık tarama ile hatalı tespit ediliyor. Yerli ve ulusal yapay zekâ algoritmaları kullanılan kameralarla bilgiler ülke dışına çıkamıyor.
ÇAKIL: Askerî alanda ulusal çipin kullanılması değerli ve stratejik. ASELSAN’ın geliştirdiği ulusal işlemci ÇAKIL bu muhtaçlık çerçevesinde geliştirildi. Bu eser, insansız hava araçlarında, otopilotlarda ve uçuş denetimlerinde kullanılıyor.
HAVADAKİ KESKİN GÖZ
CATS: Kanada’nın SİHA’larda kullanılan kameralara ambargo uygulaması üzerine ASELSAN tarafından geliştirildi. Yüksek performanslı elektro-optik, keşif, gözetleme ve hedefleme sistemi olan CATS ile yerli ve kaliteli gözetleme imkânı yakalandı.
AVCI: BTK’nın geliştirdiği AVCI, ziyanlı gayeler için kullanılan ziyanlı yazılımları tespit ediyor.
AZAD: BTK’nın kullandığı AZAD yazılımı, büyük data içerisinde hem makine öğrenmesi hem de ‘doğal lisan işleme’ kullanarak ziyanlı alan isimlerini yakalıyor. Ayrıyeten uydurma siteleri faal olmadan engelliyor.
KASIRGA: Bilgisayar sistemlerine akınları evvelden tespit edebilen KASIRGA da BTK tarafından geliştirildi.
ENERJİYE TARAF VERİYOR
ZEKİ: Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin yaptırdığı ZEKİ, güç kaynaklarının çıkarılmasından dağıtılmasına kadar 40 bin farklı kaynaktan gerçek vakitli data alıp harmanlayarak karar süreçlerine aktarıyor. Böylelikle güç ve yer altı kaynaklarıyla ilgili bilgiler ülkemizde kalıyor. Karadeniz gazında kararlarda ulusal yazılım ZEKİ kullanılıyor.
SCADA: ASELSAN’ın güç altyapılarına yönelik geliştirdiği tahliller ortasında yer alan SCADA, saha ünitelerinden elde edilen gerçek vakitli dataların alınıp değerlendirilmesini sağlayan, tek bir merkezden bilgi akışı sunan bilgi toplama ve denetim sistemi.
MİLLÎ ÖDEME SİSTEMİ TROY
URUK: Akıllı kent idare platformu olan URUK ile ulaşım, trafik, güvenlik, güç, altyapı, etraf ve sıhhat üzere pek çok alana ilişkin uygulamalardan gelen bilgiler, tek merkezde toplanıyor ve bu bilgilerin takibi ve gösterimi sağlanıyor. URUK da ASELSAN tarafından geliştirildi.
TROY: ABD merkezli firmalar Visa ve Mastercard’ın alternatifi olarak Bankalararası Kart Merkezi AŞ (BKM) tarafından kurulan yerli ve ulusal bir kartlı ödeme sistemi TROY ile bilgiler Türkiye’de tutularak inançlı alışveriş sağlanıyor.
EHKET: ASELSAN tarafından geliştirilen elektronik harp muhafazalı el telsizi (EHKET), elektronik harp muhafazalı, frekans atlamalı, kriptolu haberleşme imkânı sağlıyor. Böylelikle dışarıdan sızmalar engelleniyor.
SİBER GÜVENLİK TEŞKİLATI KURULACAK
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, siber güvenlik konusunda Türkiye’deki kurumlarda büyük bir farkındalık olduğunu belirterek Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının bünyesinde bir genel müdürlük olduğunu söyledi. Fidan, MİT ve Emniyet teşkilatının da bu bahiste tesirli olduğuna değinerek “Müstakil bir siber güvenlik teşkilatının kurulmasıyla ilgili mevzu hükûmetimizin de gündemine getirildi” dedi. Bakan Fidan ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da bunun olması istikametinde irade koyduğunu ve çok yakında hayata geçeceğine işaret etti.