Türkmenistan doğal gazının İran üzerinden swap usulüyle Türkiye’ye taşınması, ülkenin güç arz güvenliğini güçlendirmesi ve kaynak çeşitliliğini artırması açısından kıymetli bir dönüm noktası olarak bedellendiriliyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, geçen hafta yaptığı açıklamada, Türkiye ile Türkmenistan ortasında tarihi olarak nitelenen doğal gaz tedarikine ait imzaların atıldığını ve Türkmen gazının akışının 1 Mart prestijiyle başlayacağını duyurmuştu.
Uzmanlar, kelam konusu mutabakatın Türkiye’nin güç ticaretinde kilit rolünü pekiştireceğini ve Türkmenistan’ın Avrupa’ya ihracatını artırmasına taban hazırlayacağını belirtiyor.
Türkiye ile Türkmenistan ortasındaki işbirliği kapsamında, yıl sonuna kadar 1,3 milyar metreküp Türkmen gazının Türkiye’ye sevk edilmesi planlanıyor. Uzmanlar, swap usulüyle gerçekleşecek tedarik sürecinin, Türkiye’nin uzun vadeli güç arz stratejisine direkt katkı sağlayacağını tabir ediyor.
“TÜRKİYE, GÜÇ TRANSİTİNDE KİLİT ROLÜNÜ GÜÇLENDİRİYOR”
Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü Güç Uzmanı Rauf Mammadov, AA muhabirine, Türkmenistan’dan Türkiye’ye gaz tedarikinin, ülkenin güç kaynaklarını çeşitlendirme ve bölgesel güç ticaretinde merkezi oyuncu olma amacıyla uyumlu olduğunu söyledi.
Mammadov, “Bu usul, Türkiye’nin güç arz güvenliğini güçlendirirken, tıpkı vakitte Rus gazına bağımlı olmayan ve maliyet açısından rekabetçi bir tedarik imkanı sunuyor. Türkmen gazı, Türkiye’nin artan güç muhtaçlığını karşılamada değerli bir alternatif oluşturuyor.” dedi.
Bu gelişmenin Türkiye’nin ithalat portföyünü çeşitlendirme sürecinde kritik bir adım olduğunu vurgulayan Mammadov, “Bu mutabakat, Türkiye’nin güç güvenliğini sağlamlaştırmakla kalmayıp, tıpkı vakitte Türkmenistan’ın batıya gaz ihracatında Rusya’yı baypas eden alternatif bir güzergah oluşturması açısından da stratejik kıymet taşıyor. Bu durum, Avrupa’nın uzun müddettir hedeflediği güç çeşitlendirme siyasetleriyle da örtüşüyor.” diye konuştu.
Rauf Mammadov, kelam konusu muahedenin, Türkiye’nin bölgesel güç merkezi olma amacını pekiştireceğini, Türk dünyasında ekonomik işbirliklerini artırma istikametinde değerli bir adım olacağını lisana getirdi.
Türkiye’nin doğudaki güç zengini ülkeler ile güce gereksinim duyan Avrupa pazarı ortasında kritik bir köprü misyonu üstlendiğine dikkati çeken Mammadov, yeni bir tedarik kaynağının devreye girmesinin piyasada likiditeyi artıracağını ve fiyat istikrarına olumlu yansıyacağını söz etti.
Mammadov, “Yıllardır diplomatik ve lojistik mahzurlar nedeniyle ilerleme kaydedemeyen Trans-Hazar Boru Çizgisi (TCP) projesi belirsizliğini korurken, Türkiye proaktif bir atak yaparak İran’ı transit ülke pozisyonuna getirdi ve Türkmen gazının kesintisiz akışını garanti altına aldı.” değerlendirmesinde bulundu.
“ANLAŞMA, TÜRKİYE’NİN GÜÇ ARZ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN KRİTİK ÖNEMDE”
Caspian Barrel Petrol Araştırmaları Merkezi Başkanı İlham Şaban da Türkmen gazının mevcut boru sınırı üzerinden altyapı maliyeti olmadan aktarılacak olmasının kıymetli avantaj sunduğunu belirterek, “Bu gelişme, sadece Türkiye’nin güç arz güvenliğini sağlamlaştırmakla kalmıyor, tıpkı vakitte global güç krizinde Türkiye’nin attığı stratejik adımları gösteren kıymetli bir dönüm noktası olarak da öne çıkıyor.” diye konuştu.
Şaban, Türkiye’nin direkt olmasa da swap prosedürüyle boru sınırı üzerinden alternatif bir tedarik kaynağını devreye soktuğunu, bu adımın ülkenin güç arz güvenliği açısından kritik kıymet taşıdığını aktardı.
Türkiye’nin tedarik kaynaklarını çeşitlendirme uğraşının bölgesel güç güvenliğine kıymetli katkı sağladığını vurgulayan Şaban, bu atılımın Avrupa için de yeni bir tedarik alternatifi oluşturduğunu kaydetti.
İlham Şaban, “Türkiye, farklı ülkelerden gelen gazı kendi altyapısında toplayarak Avrupa’daki alıcılara sunmayı hedefliyor. Halihazırda 4 ülkeden boru sınırıyla doğal gaz tedarik eden Türkiye, LNG terminalleri aracılığıyla deniz yoluyla taşınan gazı da ithal edebiliyor. Bu da Türkiye’yi Avrupa için stratejik bir tedarik noktası haline getiriyor.” kelamlarını sarf etti.
Avrupa’daki güç tüketicilerinin talebinin belirleyici bir faktör olacağına işaret eden Şaban, “Avrupa ülkeleri bu gazı satın almak isterse, Türkiye bunu sağlayabilecek güçlü bir altyapıya sahip. Stratejik coğrafik pozisyonu, gelişmiş boru sınırları ve güç altyapısı, Türkiye’nin bölgesel güç ticaretinde kilit bir aktör olma pozisyonunu pekiştiriyor.” sözünü kullandı.