Zübeyde ÖZLÜ / HERKES DUYSUN
BURSA (İGFA) – Bahar aylarının gelmesi ile birlikte bilhassa Anadolu’da kene alarmı başladı. Birtakım vilayetlerimizde ilaçlamalar başlarken kene ısırması konusunda Herkes Duysun’a açıklamalarda bulunan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Alpay Azap, açık alanlarda gezintiye çıkanları dikkatli davranmaları tarafında uyardı.
“KENE TUTUNMASININ KENDİNE İLİŞKİN BELİRTİSİ YOK”
Kene tutunmasının kendine ilişkin bir belirtisi olmadığının altını çizen Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Alpay Azap, “Keneler ısırırken tükürüklerinde salgıladıkları ağrı kesici husus salgılıyorlar. Kene ısırığı demek yanlışsız olmaz zira kenelerin dişi yoktur. O yüzden ‘ısırmak’ yanlış bir tabir oluyor. O yüzden ‘tutunma’ demek lazım. Keneler tutunup kan emiyorlar. Bu durumu beşerler hissetmezler. Hasebiyle rastgele bir ağrı, yanma üzere belirtiler olmaz. Ağrı hissetmedikleri için çoklukla gözle muayene sırasında tesadüfen fark edilir. Fark edilen kene bünyesinde enfeksiyon taşıyorsa o enfeksiyona bağlı bulgular ortaya çıkar. Hastalığın kuluçka müddetine bağlı olarak ortadan günler, haftalar geçmesi gerekir. Münasebetiyle kene tutunmasının kendine ilişkin bir belirtisi olamaz.” dedi.
KENE TUTUNMASI GÖZLEMLENDİĞİNDE NE YAPILMALIDIR?
Kene tutunmasının erken fark edilmesinin değerine değinen Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Alpay Azap, şu tabirleri kullandı:
“Kene şayet bir hastalık taşıyorsa ve ne kadar uzun müddet tutunmuş kalırsa hastalık gelişme mümkünlüğü da o kadar artar. Bu nedenle kenenin olabildiğince çabuk çıkarılması gerekmektedir. Münasebetiyle da erken fark etmek kıymetlidir. Bu nedenle kene tutunması mümkünlüğü olan aktiviteler yapıldıysa (piknik, bahçede çalışmak…) konuta döndükten sonra ya da orada bulunulan vakitte açıkta kalan beden bölgelerini orta sıra gözden geçirmek gerekmektedir. Keneyi tutmak için bir cımbız yahut pens üzere bir alet kullanılmalıdır. Bunun dışında el ile çıkarmak da mümkün fakat çıplak elle çıkarırken kene ezilir ve kenenin emdiği kan ve münasebetiyle kenenin bedenindeki mikropta o sırada beşere bulaşabilir. Bu yüzden çıplak elle tutmamak lazım. Bir bez paçası ile olabilir, bir pantolon gömlek düğmesini sökülüp onun ipiyle bir kement yapılıp cilde tutunduğu yerden çekilip çıkarılabilir. Tüm bunlar dışında bir sıhhat kuruluşuna da başvurulabilir.”
“KENENİN ÜZERİNE KİMYASAL HUSUS UYGULANMAMALI”
Kenenin üzerine kimyasal unsurların uygulanmaması gerektiğini ehemmiyetle vurgulayan Azap, “Kene tespit edilirse de yalnızca mekanik yolla çıkarılmalıdır. Kenenin üzerine hiçbir kimyasal unsur uygulanmamalı. Örneğin kolonya, alkol, bazen zeytinyağı, salça, gres yağı, akaryakıt, mazot, sigara izmariti üzere şeyler uygulanıyor. Bu çeşit şeyleri asla yapmamak gerekir. Zira bu kenenin midesinin bulanmasına yol açarak kusmasına sebep olacaktır. Şayet kene kusarsa çok ağır bir mikroorganizma enjekte eder. O yüzden keneyi kusturmadan büsbütün mekanik yolla bedenden çıkarılmalıdır.” dedi.
“KENELER BEN İLE KARIŞTIRILIYOR”
Yavru kenelerin ben ile karıştırıldığını söyleyen Prof. Dr. Alpay Azap, “Keneler küçük hayvanlar olduğu için ben ile karıştırılıyor. Bilhassa kenenin larva ve nimf formları (yavru) küçük oldukları için dikkat çekmeyebilirler.” halinde konuştu.
“İLK 10 GÜN ÇOK ÖNEMLİ”
İlk 10 günün epeyce kıymetli olduğuna dikkat çeken Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Alpay Azap, kelamlarına şöyle devam etti:
“Kene tutunmuş olan bireylerin kendilerini hastalıklara karşı bilhassa de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına karşı yakın takip etmeleri gerekmektedir. Ateş, yaygın kas- eklem ağrısı, baş ağrısı, bulantı kusma üzere belirtiler kene çıkarıldıktan sonraki birinci 10 günde ortaya çıkar. Birinci 10 gün bu belirtiler açısından uyanık ve dikkatli olmak önerilir. Şayet bu belirtilerden rastgele biri olursa da en kısa müddette bir sıhhat kuruluşuna gitmeleri gerekir.”
“KKKA KALICI BİR HASARA NEDEN OLABİLİR”
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının şahısta kalıcı bir hasara neden olabileceği belirten Prof. Dr. Azap, “Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) dediğimiz hastalık yüzde 5 vefat riski taşıyan hasebiyle bu değerli bir orandır. Şayet geç teşhis konulmuşsa, hastalık ilerlemiş ve kanamalar başlamışsa mevt mümkünlüğü yüzde 25’e kadar çıkıyor. Kanama olmuş bireyler iyileştiklerinde de birtakım organ hasarları kalıcı hale gelmiş olabiliyor. Örneğin böbrek yetmezliği ya da bedenin farklı yerlerinde oksijensiz kalmasına bağlı olarak dokuların hasarları olabiliyor. Onların düzelmesi de ayları bulabiliyor. Bazen de hiç düzelmeyip kalıcı olabiliyor.” sözlerini kullandı.